Nie jest to szkolna lekcja historii, lecz nostalgiczne rodzinne opowieści o czasach pełnych zarówno bólu, jak i indywidualnych - małych i wielkich - sukcesów odniesionych wbrew wszelkim trudnościom.
Podzieloną na dwie części książkę rozpoczyna zbiór reportaży dziennikarza "Gazety Wyborczej" Mirosława Maciorowskiego "Z Kresów na kresy". Ich bohaterami są ludzie ze wszystkich warstw społecznych, których łączy jedno - to powojenni wygnańcy ze wschodnich ziem II Rzeczpospolitej. Chociaż ich świat po wojnie runął w gruzy, poradzili sobie na Ziemiach Odzyskanych. Wykorzystali z nawiązką szansę, którą dał im los.
W części drugiej znalazły się "Prawdziwe historie wypędzonych". Przejmujące wspomnienia żyjących jeszcze przesiedleńców, a także ich potomków, są świadectwem tego, jak Historia pogmatwała losy zwykłych ludzi. Dawni mieszkańcy wschodnich wsi, miasteczek i miast opowiadają o trudnym końcu starego życia i równie ciężkim "początku nowego" na zachodnich terenach przyłączonych do Polski.
Książkę "Sami swoi i obcy" dopełniają nieretuszowane fotografie z rodzinnych albumów przesiedlonych Polaków.